Stichters
Stichters of stichtende leden zijn zij die de vzw oprichten, en de oprichting van de vzw goedkeuren. De stichtende leden kunnen ook andere rechtspersonen zijn, vb. andere vzw’s.
De stichters stellen ook de eerste Algemene Vergadering en het bestuur aan. Vaak worden de stichters zelf lid van de eerste Algemene Vergadering.
Algemene Vergadering
De werkende leden of leden van de Algemene Vergadering (AV) zijn zo’n beetje de “ouders” van de vereniging.
Wat is het? Het “beslissende” en “controlerende” orgaan van de vereniging.
Wat doen ze?
- Bestuurders benoemen en afzetten,
- jaarrekening en begroting goedkeuren ,
- jaarrekening van het voorgaande jaar goedkeuren,
- kwijting geven aan de bestuurders,
- statuten wijzigen,
- vzw ontbinden of omvormen in een andere soort vennootschap,
- alle andere gevallen waarin de wet of statuten dat vereisen.
Hoe vaak komen ze samen? Minstens 1 keer per jaar (om de jaarrekening en begroting goed te keuren).
Uit hoeveel personen? Sinds 2019 mag de AV uit hetzelfde aantal personen bestaan als het Bestuur, met een minimum van 2 personen. Danspunt raadt echter aan aan om te zorgen dat de AV uit meer personen bestaat dan het Bestuur. Dit in het kader van controle en good governance.
Hoe doen ze het? In de statuten (en eventueel intern reglement) staat vermeld hoe je in of uit de Algemene Vergadering komt, wat de samenstelling moet zijn, wat de bevoegdheden zijn, hoe ze bijeen geroepen worden, …
Bekendmaking? Je houdt een namenlijst van werkende leden (AV) bij in een ledenregister dat je bijhoudt op de zetel.
Wijzigingen moeten niet worden doorgegeven aan de overheid, maar wel goed worden bijgehouden in het register. Dit is een voorbeeld van zo’n ledenregister.
Meer over de AV lees je bij Cultuurloket*
* LET OP: Op het moment van onze pagina-update was de website van Cultuurloket over vzw’s nog niet aangepast aan de nieuwe wetgeving. Houd hier rekening mee.
Bestuur
Het bestuur zorgt voor de goede werking van de vzw. Vroeger noemden we dit “Raad van Bestuur” maar sinds de wijziging in de vzw-wet van 2019 gebruiken we enkel de termen Bestuursorgaan of Bestuur.
Wat is het? Het “uitvoerend orgaan” van de vereniging, ondergeschikt aan de Algemene Vergadering.
Wat doen ze?
- Intern: het Bestuur is verantwoordelijk voor de vzw, en zorgt ervoor dat de organisatie draait.
- Extern: het Bestuur kan de vzw vertegenwoordigen, bijvoorbeeld contracten afsluiten, toegang hebben tot de bank, …
Hoe vaak komen ze samen? Zo vaak als nodig.
Minstens 1 keer per jaar om de jaarlijks verplichte Algemene Vergadering voor te bereiden (waar jaarrekening en begroting worden goedgekeurd).
Hoeveel personen? Het strikte minimumaantal is 2. Deze mensen kunnen tevens lid zijn van de AV, maar dat is niet verplicht.
Wie stelt ze aan of stelt ze af? De Algemene Vergadering benoemt de bestuurders en kan bestuurders afzetten.
Hoe doen ze het? Het bestuur is in principe een “collegiaal orgaan” dat collectief beslissingen neemt. Een taakverdeling tussen voorzitter, penningmeester, secretaris, … kan interessant zijn maar is niet verplicht.
Wil je een bestuurder betalen voor een opdracht binnen je vzw? Let goed op! Lees zeker de pagina over bestuurders betalen.
Meer over het bestuur lees je bij Cultuurloket. *
* LET OP: Op het moment van onze pagina-update was de website van Cultuurloket over vzw’s nog niet aangepast aan de nieuwe wetgeving. Houd hier rekening mee.
Dagelijks bestuur
Als vzw kan je een Dagelijks Bestuur aanstellen. Bij grotere vzw’s is er vaak een dagelijks bestuurder aangesteld die de dagelijkse leiding van de vzw op zich neemt als zakelijk leider of directeur. Vaak is dat een personeelslid van de vzw, die geen lid is van het bestuur of Algemene Vergadering.
Hoewel hij of zij geen lid is van het Bestuur, krijgt de Dagelijks Bestuurder via de statuten doorgaans een mandaat voor vertegenwoordiging van de vzw. Dit laat hem of haar toe om de dagelijkse leiding op een handige manier op te kunnen nemen (vb. betalingen doen, contracten afsluiten) zonder telkens het hele bestuur te moeten betrekken.
Toegetreden leden
De toegetreden leden van je vzw zijn mensen die lid zijn van je vzw, bijvoorbeeld wie dansles volgt, vrijwilliger is, … Zij hebben geen officiële functie in de bestuursorganen van de vzw. Deze term is niet te verwarren met “werkende leden” (= de Algemene Vergadering).
Good cultural governance
Een gezonde en heldere verhouding tussen je Algemene Vergadering, Bestuur, medewerkers en andere ‘stakeholders’ (medewerkers, vrijwilligers, …) is van groot belang in een vzw. Ook in een kleine vzw die in alle vriendschap wordt gerund.
Maar wat is ‘gezond’? Een goede leidraad hierin zijn de principes van Goed bestuur of de zogenaamde Good Cultural Governance.
Vijf principes zijn van belang:
- De bestuursorganen hebben heldere en afgebakende rollen en bevoegdheden
- De bestuursorganen leggen verantwoording af aan elkaar volgens het principe van “checks en balances”
- Bestuursorganen werken transparant en houden elkaar op de hoogte van hun functioneren
- De samenstelling van de bestuursorganen (dus wie erin zetelt) gebeurt zorgvuldig
- De bestuursorganen houden een duidelijke relatie met de interne en de externe stakeholders (vb. vrijwilligers, toegetreden leden, …)
Het Fonds voor Cultuurmanagement van de Universiteit Antwerpen maakte een heldere checklist met 23 principes van good cultural governance. Een must voor goed bestuur in elke vereniging!
Wie meer wil lezen, kan de publicatie Leidraad voor cultural governance nalezen.
Meer info of advies nodig?