Alexander Vantournhout wint Ultima Podiumkunsten

Je won zonet de Ultima voor podiumkunsten, proficiat! Wat betekent dit voor jou?

“Bedankt! Dat deskundigen uit het veld mij een prijs willen geven, dat is zeker en vast een eer. Het dwingt me ook om terug te denken aan mijn loopbaan: tien jaar en tien producties. ‘Het was niet gemakkelijk’, is een goed cliché om op momenten als deze te zeggen, maar het is wel de waarheid. Afgestudeerd als circusartiest – vaak gezien als minderwaardig genre – overgeschakeld naar dans en bezig met theater; ik viel tussen de kloven van alle categorieën in. Het was veel van niet niet niet, maar na een paar keer goed op tafel te slaan en door te zetten is het eindelijk en en en. Heel fijn om te weten dat het veld van de podiumkunsten mijn werk apprecieert.”

Waarom kies je ervoor om dans te combineren met circus en theater?

“Circus was mijn eerste liefde, maar na een polsblessure rolde ik uit noodzaak in dans. Ik kweekte een enorme interesse in alle aspecten van performen, dus naast circus en dans paste ook theater in dat rijtje. Daarbij was mijn thuishaven Roeselare heel lang een culturele woestijn. Er was geen uitgebreid aanbod qua circus, waardoor ik als kind al veel andere hobby’s zoals ballet en breakdance deed. Dat maakte de switch minder drastisch.”

“Ik blijf vasthouden aan de combinatie, omdat beweging de grootste drijfveer van mijn werk is. Hoe een schilder in lijnen, vormen en kleuren denkt, zo denk ik in beweging. In circus kan dat beweging met objecten zijn, in dans met een partner en in theater vertaalt zich dat bijvoorbeeld in connectie met een partner. Ik breng die dingen graag samen.”

Je ziet beweging dus heel breed, zelfs dierenbewegingen zoals in je productie Contre-jour? 

“Klopt, het fascineert me hoe verschillende diersoorten anders bewegen en hoe het ook verschilt met onze manier van bewegen. Dieren doen nooit iets wat slecht is voor hun lichaam, terwijl wij in ballet bijvoorbeeld onze knieën uitdraaien. Nog een uitbreiding is dan weer hoe wij als mensen al jaren dezelfde anatomie hebben en toch nog zo verschillen in onze bewegingsmogelijkheden. Mijn nieuwste fascinatie is robotica en hoe robots bijvoorbeeld op de maan tuimelen. Helemaal into that!“

De Ultima zegt dat je bijdraagt aan de verbreding van cultuur, is dat ook je doel?

“Op het einde van de rit wil ik zeker iets bijdragen, maar mijn compagnie Not Standing en ik zijn ook simpelweg oprecht geïnteresseerd in het onderzoek naar beweging. Zelf dansen is geweldig, maar ik heb zoveel appreciatie voor onze momenten in de studio. Samen ontwikkelen, de studio delen met getalenteerde mensen die hun tijd aan mij willen geven, dat vind ik ongelooflijk spannend. Bijna spannender dan de performance. Dagelijks verdiept geraken in onze praktijk met heel mijn team vind ik buitengewoon waardevol. We hopen dan wel telkens dat het weerklank vindt bij een publiek.”

Je werkt soms met amateurs en kinderen, waarom kies je daarvoor?

“Om ook hen een waardevolle, professionele dansbeleving te geven. In Screws XL kozen we maar zes kinderen uit, zodat we hen een intense en dichte ervaring konden geven. Dat doen we liever dan een hele bende van veraf te beïnvloeden. De diverse achtergronden van onze dansers vormen ook de waarde van Not Standing. Een jongetje dat niet naar de dansles durft, een danser zonder opleiding, een ex-basketbalspeler, een circusartiest … Iedereen heeft een andere achtergrond en lichaamsbouw en dat creëert veel verschillende schaduwen in de bewegingen.”

“Toeschouwers, maar ook onze jonge dansers registreren dat onbewust en dat vinden we belangrijk. Met die vorm van diversiteit proberen we verschillende stijlen, profielen en kunstvormen te representeren.”

Ook als jurylid in De Dansvitrine, het platform voor opkomend talent van Danspunt, kwam je in contact met amateurdansers en semi-professionelen. Hoe heb je dat ervaren?

“Ik heb beseft dat ik een grote blinde vlek heb en ik heb mijn ogen uitgekeken. De volksdans (Drieske Nijpers, o.l.v. Petra Belkova) met livemuziek vond ik fantastisch. De verwevenheid van leven en kunst, het intergenerationele, het jenevertje voor de show; ik wist niet dat dit allemaal gebeurde. Zalig!”

Benader je hen op dezelfde manier als professionele dansers?

“Mijn criteria van kwaliteit en ambitie pas ik aan, maar mijn eerlijkheid blijft. Ik zeg wat er goed en niet goed is. Ik sta voor wat ik sta. Communiceren is in elke groep belangrijk, ook bij kinderen bijvoorbeeld. Zulke dingen voelen ze wel, want het zijn intelligente wezentjes.”

“In elke groep heb je verschillende profielen. Je hebt technische en minder technische dansers, professionele dansers en kinderen. Het belangrijkste vind ik dan dat iedereen volgens hun kunnen en potentieel werkt. Dat en de samenhorigheid van de groep. De individuele capaciteiten kunnen nog zo hoog liggen, als de sfeer er niet is, is het zo bepalend voor het werk.”

Speel je daar als choreograaf een belangrijke rol in?

“Als choreograaf zorg ik vooral dat alle stemmen gehoord zijn. Zijn sommigen te luid? Kan iedereen zijn idee uitproberen? Er heerst altijd een soort micro-politiek en daarin moet je als choreograaf wel mediëren, zodat ze samen met jou paden willen bewandelen waar ze alleen niet op zouden durven afslaan. Zo haal je als choreograaf hun potentieel naar boven.”

 Wat kunnen we nog verwachten binnenkort?

“Mijn nieuwe ambitie is visuele kunst. Ik kreeg die inspiratie toevallig door met objecten te choreograferen. Beweging en het lichaam blijven centraal staan, maar deze keer maakt de danser plaats voor het object. Het zal nog even wachten zijn, maar we zijn wel bezig met ons nieuwe duet every_body, dat in oktober in première gaat in VIERNULVIER. En voor wie écht niet meer kan wachten, toeren we nog even met onze voorstellingen Foreshadow, VanThorhout,  Screws en Through the Grapevine. Allen welkom!”